Jin. Op. Dr. Sevinç Bilgin

Vajinismus Nedir?

Vajinismus Nedir?

"Vajinismus nedir" veya "vajinismus ne demek?" gibi sorularının cevabını verebilmek için öncelikle vajina ve vajinal kaslar ile ilgili genel bilgiler verelim.

Kadınlarda cinsel ilişkinin gerçekleştiği anatomik bölge "vajina” (vagina, vajen) olarak tanımlanır. Vajina, cinsel ilişkinin gerçekleştiği kanal olmasının yanı sıra kadınlarda aynı zamanda doğum kanalı, adet kanalıdır.

Diğer taraftan vajinal kanalın tıpkı bir akordiyon veya körük gibi esneme özelliği vardır. 8-9 cm'lik vajinal kanal kadınlarda uzama ve esneme özellikleri sayesinde 16-18 cm'ye kadar genişleyebilmektedir. Bu durum hem normal doğumda hem de ilişkide yararlar sağlamaktadır.

Vajinismus nedir?
Vajinismus vajinal kasların istemsiz kasılmaları sonucunda cinsel ilişkinin olamaması veya oldukça ağrılı olmasını tarif eden bir cinsel birleşme sorunudur.

Bilinçaltına yerleşmiş bir takım korkular ve yanlış cinsel bilgilendirilmeler sonucunda vajinal kanalın 1/3 dış kısmındaki pelvik kaslar, vücudun adeta "kendini koruma mekanizması" sonucunda istem dışı olarak (yani kişinin kendi kontrolü dışında) kasılır. Böylece cinsel birleşme yani "penetrasyon" olanaksız hale gelir. Bu pelvik kaslar içinde en çok bilineni Pubococcygeus (PC, pubokoksigeus) kasıdır.

Vajinismus sorununu tarif eden hastalar başta pubokoksigeus kası (PC) olmak üzere cinsel birleşme anında pelvik kaslarını aşırı düzeyde kontrol dışı kasmaktadırlar. Erkek eşlerin tarifi ile “orası etten bir duvara” dönüşmektedir. Hatta hastaların bir kısmı problemlerinin tanımını yaparken vajinalarının kapalı veya vajina girişlerinde bir kemik olduğunu düşünmektedirler.

Vajinismus tüm dünyada görülür! Yalnız değilsiniz!
Vajinismus yalnızca bizim gibi Müslüman veya kapalı - tutucu çevrelerin değil, bütün dünyada sık olarak rastlanılan bir problemdir. Ancak bizdeki görülme sıklığı Batılı ülkelere göre ortalama 10 kat daha fazladır.

Vajinismus problemine sahip bayanlarda, kasılmalar yalnızca vajinal girişte değil, aynı anda karın, bel, sırt, bacak gibi vücudun pek çok bölgelerinde tarif etmektedirler. Bu nedenle de çiftlerin ilişki denemeleri sonrasında kişilerin bu bölgelerinde yaygın olarak kas ağrıları görülebilmektedir. Bu durum biraz da vajinismusun derecesi ile ilişkilidir.

Vajinismus durumunda vajinaya herhangi bir şeyin girmesi mümkün değildir ve her türlü girişim çabası son derece rahatsızlık verici veya hatta imkânsızdır. Diğer bir deyişle vajina içerisine her türlü yabancı cismi almada sorun yaşaması vajinismus belirtileri arasındadır.

PC kasında istemsiz kasılma şeklinde kendini gösteren bu vajinal refleks - sadece cinsel ilişki esnasında değil - kadının jinekolojik muayenesi sırasında, tampon kullanımı durumunda ya da parmağın vajinaya sokulması gibi vajinaya herhangi bir girişim içeren durumunda da ortaya çıkabilir.

Cinsel ilişki denemeleri sırasında neler olur?
Son derece mutlu bir şekilde birbirini seven, belki de cinsellik harici hiçbir problem yaşamayan çiftlerde her şey yolunda giderken, hatta son derece güzel ve keyifli sevişmeleri olurken, ilişkinin birleşme boyutunda adeta "panik atak benzeri bir durum" gelişir. Kadın kendisini birden kasar, bacaklarını kapatır, eşini iter, kendisini de geriye çeker. Vajinadaki ıslanmada azalır, kuruluğa dönüşür.

Vajinismusta ortaya çıkan bu panik durum bilinçaltındaki yanlış bilgiler ve önyargılara bağlıdır. Sanki bir el beyindeki bir düğmeye basmış ve sistemi kilitlemiştir.

Bu panik atak benzeri durumda kalp atışının hızlanması, nefes nefese kalma, korku ve heyecan sonrası kadın kendini olabildiğince sıkar, kasar ve bu şekilde penisin içeriye girmesi mümkün olamaz. Bu durumda bazen ağrı da olabilir, bazen ise yalnızca korku vardır. Sonrasında da ilişkinin devamını istemeyen kadın bacaklarını sıkıca kapatır ve eşini iterek reddeder, ilişkiyi sonlandırır.

Vajinismusta cinsel ilişkide tam bir birleşme mümkün olamaz…
Eşinize güvenip onu severek güzel anları ortak paylaşımlarınızla keyifli ve kaliteli bir şekilde yaşayabilirsiniz. Cinsel ilişki sırasında da uyum içinde ve mutlu bir birlikteliğiniz olabilir. Ama cinsel ilişkinin birleşmeye dönüşmesi durumunda ani olarak kasılan vajinanız "sanki o bölge tamamen kapalıymış, sanki penis içeri girerken duvara çarpıyormuş" hislerini yaratabilir, bazen de kasılma ile birlikte canınız acıyabilir.

Bazen ise "önceden var olan ağrı beklentiniz" gerçekte olmayan ağrıları hissetmenize sebebiyet verebilir. İlişki sırasında ağrı beklentilerinin artması kişinin kasılmasına, kişinin kasılması ise gerçekten daha fazla ağrı hissetmesine sebebiyet vererek bir kısır döngü oluşturur. Bazen ilişkide farklı sebeplerle gerçekten hissedilen bir ağrı, acı da vardır.

Hâlbuki dünyanın en keyifli işlevlerinden birisi olarak kabul edilen cinsel ilişki sırasında aslında ıstırap ve acı yoktur; içinde haz ve keyif barındırmalıdır. Zaten cinsel ilişkinin en önemli amacı da haz almak, mutlu olmak, rahatlamak değil midir?

Vajinismus problemi olan kadınlarda, vücut ve zihin asla cinsel ilişkiye yönelik ortak ve pozitif bir deneyime sahip değildir. Kadınlardaki bu olumsuz cinsel mesajlar çok çeşitlidir ve bu mesajlar vajinadaki kaslarının (özellikle de PC kasının) istemsiz (refleks) bir tepki ile kasılmalarını tetiklemektedir.

Kasılmalar ve ağrı beklentileri sonucunda cinsel ilişki imkânsız ve bazen de oldukça ağrılı bir hale gelebilir. İşte oluşan bu ağrı, vajen (vajina) kasının “hafızasına yerleşerek” her türlü girişimde kasılmasına neden olmakta, zamanla artan kaygı ve korkular ile daha da büyüyerek beslenmektedir.

Diğer taraftan her türlü ağrılı girişim de bu hafızanın güçlenmesine neden olmaktadır. Bu durum tam olarak yerleştiğinde her ne kadar kadın "eşimle cinsel ilişkiye girmeyi arzuluyorum" dese de, denenen her ilişki sonrasında erkek "kendini bir duvara çarpmış", kadın ise "kendi bedenindeki kontrolü tamamen kaybetme kaygısında" hissetmektedir.

Sahip olunan sorun zaman içinde bir cinsel problem halinden öte bir "aile problemine" dönüşebilir ve çığ gibi büyüyerek daha önceden tahmin bile edilemeyen çok farklı sorunlara yol açabilir. O yüzden bir an önce profesyonel destek almak önemlidir.

Vajina, diğer organlarımız gibi kendine göre fonksiyonları olan "sıradan bir organ", bir geçiş bölgesidir aslında. Vajina çevresindeki güçlü PC kası ise hem üreme sisteminin hem de üriner (işeme) sistemin işlevinde bir anahtar rol oynamaktadır.

Normalde bir kadın idrarı geldiğinde tuvalete giderken PC kasını kasar, idrarını yaparken de gevşetir. Yani PC kası kişinin kendi isteminde çalışan bir kastır. Ancak vajinismus hastalarında cinsel ilişki sırasında bu kontrol kaybedilmektedir. Yani normalde kendi idrarını tutabilen bir kişi cinsel ilişki sırasında bu bölgedeki kaslarına söz dinletememektedir. Kendi başına buyruk olarak çalışan bu kas da dışarıdan gelen her türlü girişimi (jinekolojik muayene, vajinal tampon gibi) veya cinsel ilişki sırasında penisi tehdit olarak gördüğü için reddetmektedir.

Vajinismus probleminde cinsel ilişki sırasında PC kası, bilinçli bir düşünce olmaksızın istemsiz olarak çalışarak vajen girişini kapatmaktadır. Böylece de ilişkiler başarısızlıkla sonuçlanmaktadır.

Vajinismusun psikiyatrik tanımı
Vajinismus problemine sahip bayanlar cinsel ilişki sırasında son derece ıstırap çekebilirler veya çoğu zaman da cinsel birleşme hiç mümkün olmayabilir. Yani, bir kişinin vajinismus tanısı alabilmesi için ilişki sırasında ağrı olması şartı yoktur. (Amerikan Psikiyatri Birliği’nin DSM IV tanı kriterlerine göre)

Amerikan Psikiyatri Birliği’nin 2013’de yayınlanan sınıflama sistemi DSM V’de ise vajinismus ile disparoni (ağrılı ilişki) “genitopelvik ağrı ve penetrasyon bozukluğu” adı altında aynı sınıfa dahil edilmiştir. Birbiri ile çoğu zaman örtüşen, “genital bölge ağrısı ve birleşme kusuru” içinde yer alır. Bu nedenle de bu alana jinekolog hekimler daha sık bakmaktadırlar.

Vajinismus tedavinizi ertelemeyin!
vajinismus tedavilerinde de bu kasların çalışmasının yeniden kontrol altına alınarak istemsiz kasılmaların ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Tedavideki temel unsur ise kas belleğinin yeniden oluşturulması ve pelvik kaslara söz geçirebilmeyi öğrenebilmektir. Bu da verilecek bilişsel, davranışsal terapiler ve çeşitli trans teknikleriyle gevşeme sağlanması ile mümkündür. Günümüzde ortalama 3 veya 4 gün içerisinde kesin ve kalıcı sonuca ulaşmak mümkün hale gelmiştir. Zaman içerisinde sorununuz bir çığ gibi büyüyecektir. Öncelikle şu soruları kendinize sorun: “Sorunun çözümünü ertelemedeki sebebiniz nedir? Bekleyince ne değişecek?..“ Kendi başınıza çözüm için kaynaklarınız artık tükendi ise profesyonel bir yardım almak gerekir.

Vajinismus nedir? Ayrı bir vajinismus tarifi
Başka bir tanıma göre de vajinismus bir "erteleme-kaçınma hastalığı" dır. Tayin olma, kariyer, okul, iş yoğunluğu gibi daha sayılabilecek pek çok değişik bahanelerle tedavilerini sürekli erteleyerek gereksiz şekilde kaçınan hastalar birkaç seanslık basit bir tedavi programından sonra olumlu sonucu görürler ve kendilerine hep aynı soruyu sorarlar: "Acaba niye bunca yıl bekledim, tedavisi bu kadar basit miymiş? Keşke daha önce buraya gelseydim, geçen yıllarıma üzülüyorum...

 

 

 

Hasta Görüşleri